REGULAMIN PRZEWOZOWY
ROZDZIAŁ I
PODSTAWA PRAWNA, PRZEDMIOT ORAZ ZAKRES STOSOWANIA REGULAMINU
§1
1. Regulamin wydany zostaje się na podstawie upoważnienia wynikającego z art. 4 ustawy z dnia 15 listopada
1984r. – Prawo Przewozowe (Dz. U. z 2000r. Nr 50, poz. 601 z późniejszymi zmianami, oraz dla wykonania obowiązku nałożonego postanowieniem art. 18b. ust.1 pkt.5 ustawy z dnia 06 września 2001r. o transporcie drogowym Dz. U nr 125 poz. 874 z późniejszymi zmianami).
2. Regulamin określa warunki obsługi podróżnych, odprawy oraz przewozu osób, bagażu i rzeczy, realizowanych w ramach prowadzonej działalności gospodarczej w transporcie drogowym osób wykonywanego przez AŻ Rydwan sp. z o.o. zwanym dalej „Przewoźnikiem”,
3. Regulamin stosuje się do przewozu osób i rzeczy w zakresie obejmującym:
I. przewozy regularne i przewozy regularne specjalne.
II. grupowe przewozy osób.
1. Przyjęte w niniejszym regulaminie uregulowania są zgodne z obowiązującym prawem, a w sprawach nie uregulowanych zastosowanie mają postanowienia ustawy Prawo przewozowe, z uwzględnieniem wydanych w jej wykonaniu aktów normatywnych oraz Kodeksu Cywilnego.
2. Użyte w regulaminie określenia oznaczają:
I. przewóz zarobkowy działalność gospodarczą polegającą na wykonywanym odpłatnie, na podstawie umowy przewozie osób oraz ich rzeczy w regularnej komunikacji publicznej i w przewozach grupowych.
II. komunikacja regularna przewozy regularne osób wykonywane po drogach publicznych według uzgodnionego i podanego do wiadomości publicznej rozkładu jazdy autobusów wynikającego z udzielonych przez odpowiedni organ administracji terenowej zezwoleń, na podstawie indywidualnych umów przewozu zawieranych bezpośrednio między przewoźnikiem a podróżnymi.
III. przewozy regularne specjalne przewozy regularne osób wykonywane po drogach publicznych według uzgodnionego rozkładu jazdy autobusów wynikającego z udzielonych przez odpowiedni organ administracji terenowej zezwoleń, na podstawie umowy zawartej między przewoźnikiem, a organizatorem przewozu.
IV. przewozy grupowe przewozy wykonywane w czasie i na warunkach uzgodnionych w umowie zawartej między przewoźnikiem, a organizatorem przewozu na rzecz osób trzecich tj. uczestników przewozu grupowego.
V. punkt odprawy przystanek autobusowy, dworzec lub przystanek dworcowy będący miejscem rozpoczęcia lub zakończenia przewozu określonej osoby lub inne określone miejsce dla grupy osób w przewozie grupowym.
VI. kurs autobusowy określone w rozkładzie jazdy połączenie między dwoma krańcowymi punktami odprawy na określonej trasie przewozu w komunikacji regularnej w jednym kierunku.
VII. autobus pojazd samochodowy skonstruowany z przeznaczeniem do przewozu nie mniej, niż 9 osób na miejscach dla pasażerów.
ROZDZIAŁ II
PRZEPISY OGÓLNE
§2
1.W komunikacji regularnej Przewoźnik jest zobowiązany do zawarcia umowy przewozu osób i rzeczy w zakresie wynikającym z podanego do publicznej wiadomości rozkładu jazdy autobusów stanowiących załączniki do zezwoleń na realizację regularnych przewozów na poszczególnych liniach.
2.Zawarcie umowy przewozu w regularnym przewozie autobusowym osób wymaga spełnienia przez podróżnego warunku nabycia biletu na przejazd (przewóz bagażu) i udokumentowania Przewoźnikowi przysługujących mu uprawnień do przejazdu ulgowego przed rozpoczęciem przewozu, lub okazania dokumentu uprawniającego do zajęcia miejsca w autobusie bez uiszczania opłaty za przejazd.
3.W przypadku naruszenia przez podróżnego postanowień określonych w ust. 2 umowa przewozu, zostaje zawarta przez samo zajęcie miejsca w autobusie. Podróżny ponosi wówczas konsekwencje określone w §15.
4.Wykonanie umowy przewozu uważa się za rozpoczęte z chwilą, gdy autobus w którym znajduje się podróżny ruszy z miejsca odjazdu.
§3
Przewoźnik może zawierać umowy grupowego przewozu osób przewidujące świadczenie w tym zakresie usług o charakterze okazyjnym (przewozy wycieczkowe, turystyczne, okolicznościowe itp.) lub zorganizować przewozy regularne specjalne (pracownicze lub szkolne).
§4
1. Sposób ustalania i wysokość opłat za przewóz osób i rzeczy oraz zakres i warunki realizacji uprawnień do przejazdów ulgowych i bezpłatnych, określa stosowana przez Przewoźnika taryfa i wydane na jej podstawie cenniki, oraz właściwe ustawy i rozporządzenia, a także zawarte z uprawnionymi organami umowy.
2. Przewoźnik podaje do wiadomości publicznej aktualne cenniki i zapewnia zainteresowanym podróżnym bezpłatny wgląd do obowiązujących go przepisów przewozowych w biurze Przewoźnika lub u obsługi autobusu oraz w innych miejscach obsługi podróżnych jeżeli istnieją możliwości informowania pasażera
np. dworce autobusowe, punkty przedsprzedaży biletów, itp.
§5
Przewoźnik jest zwolniony z obowiązku przewozu, jeżeli:
I. zachodzą uniemożliwiające przewóz okoliczności, których przewoźnik nie mógł uniknąć, ani zapobiec ich skutkom.
II. klient nie zastosował się do przepisów przewozowych.
III. ze względu na rodzaj przewozu nie ma możliwości jego wykonania przy użyciu posiadanych środków transportowych.
IV. w innych przypadkach przewidzianych w niniejszym regulaminie lub odrębnych przepisach
§6
Podróżny odpowiada za zawinione przez siebie, względnie przez osobę pozostającą pod jego bezpośrednią opieką uszkodzenie lub zanieczyszczenie autobusu, albo innych urządzeń Przewoźnika i obowiązany jest zapłacić odszkodowanie z tego tytułu w wysokości rzeczywistych kosztów wyrządzonej szkody.
§7
1. Tryb wzajemnego dochodzenia roszczeń przez Przewoźnika i usługobiorcę w postępowaniu sądowym
(po wyczerpaniu drogi reklamacji/wezwania), określają przepisy art. 75 Ustawy Prawo Przewozowe.
2. Warunki składania i szczegółowy tryb załatwiania reklamacji regulują odrębne przepisy wykonawczedo Ustawy Prawo Przewozowe.
ROZDZIAŁ III
REGULARNY PRZEWÓZ OSÓB
§8
1. Przewoźnik w regularnym przewozie osób obowiązany jest zapewnić podróżnym odpowiednie warunki bezpieczeństwa i higieny oraz wygody i należytej obsługi zarówno w dworcowych punktach odprawy, jak też podczas przewozu taborem autobusowym.
2. Przewoźnik ogłasza:
I we wszystkich punktach odprawy rozkład jazdy, określający przestrzenny i czasowy zakres oferty przewozowej.
II w obiektach dworcowych będących w jego zarządzie informacje o cenach i warunkach sprzedaży biletów, godzinach otwarcia punktów obsługi klientów oraz ważniejsze przepisy przewozowe i porządkowe.
3. Przewoźnik może ustalić, że z pewnych kursów autobusowych mogą korzystać w pierwszej kolejności określeni podróżni, np. posiadacze biletów miesięcznych ogólnodostępnych i szkolnych.
§9
1. Podróżny obowiązany jest posiadać przy sobie w czasie korzystania z przejazdu ważny bilet lub dokument uprawniający do przejazdu i okazywać go na żądanie obsługi autobusu i organów kontroli. Bilet stanowi dowód zawarcia umowy przewozu i nabycia uprawnienia do określonego w nim przejazdu. Przewoźnik, który wydał bilet obowiązany jest do świadczenia przewozu zgodnie z treścią biletu na rzecz jego posiadacza.
2. W bilecie na przejazd określa się wysokość należności oraz dane niezbędne do ustalenia zakresu uprawnień podróżnego, a w bilecie imiennym uprawniającym do przejazdów wielokrotnych, także tożsamość jego posiadacza.
3. Bilet uprawnia do przejazdu określonym kursem autobusowym i nie daje prawa do przerwy w podróży na przystankach pośrednich na trasie przejazdu. Przy przejazdach z przesiadaniem podróżny winien nabyć na każdy kurs oddzielny bilet, chyba że z biletu wynika inaczej.
4. Przejazd posiadaczy biletów miesięcznych ogólnodostępnych i szkolnych innym kursem, niż określony w bilecie, Przewoźnik obowiązany jest dopuścić w miarę wolnych miejsc w autobusie.
5. W razie utraty biletu podróżny traci prawo do dalszego przejazdu i winien wykupić bilet ponownie. Wtórników biletów utraconych (dotyczy to również imiennych biletów uprawniających do przejazdów wielokrotnych) nie wydaje się.
§10
1. Podróżny obowiązany jest nabyć bilet na przejazd przed rozpoczęciem przewozu u kierowcy autobusu.
2. Sprzedaży i przedsprzedaży biletów dokonuje się według kolejności zgłaszania się podróżnych. Inwalidzi o widocznym kalectwie, kobiety ciężarne, osoby z małymi dziećmi na ręku oraz inne osoby (Posłowie i Senatorowie), uprawnione na mocy odrębnych przepisów, mogą nabyć bilet poza kolejnością.
3. Przewoźnik wyznacza w razie potrzeby i w miarę możliwości oddzielne kasy biletowe do sprzedaży biletów miesięcznych ogólnodostępnych i szkolnych. Warunki nabywania i korzystania z tych biletów określa taryfa.
4. Płacąc za przejazd podróżny zobowiązany jest żądać wydania biletu oraz sprawdzić czy jest on właściwy.
§11
1. Podróżny, który posiada bilet na przejazd lub dokument uprawniający do przejazdu ma prawo:
I. przejazdu w relacji na jaką opiewa bilet i w określonym autobusie.
II. przewiezienia ze sobą bezpłatnie:
3
a) rzeczy zaliczone do bagażu ręcznego.
b) małych zwierząt (oprócz psa) i ptaków.
c) składanego wózka inwalidzkiego, jeśli jest inwalidą poruszającym się przy jego pomocy.
III. przewiezienia za opłatą przewidzianą w taryfie, na podstawie biletu bagażowego:
a) rzeczy zabranych do wnętrza autobusu, których ilość waga i wymiary nie pozwalają zaliczyć tych rzeczy do bagażu ręcznego oraz psa.
2. Podróżny obowiązany jest zachować bilet na przejazd i przewóz bagażu do czasu zakończenia podróży oraz dbać o to, aby wsiąść do właściwego autobusu i wysiąść z niego na właściwym przystanku.
§12
1. Miejsce zatrzymania się autobusu na trasach w regularnym przewozie osób wskazują oznaczone odpowiednimi tablicami przystanki autobusowe.
2. Nazwy przystanków autobusowych, we wskazaniem zatrzymujących się na nich autobusów, podaje się do wiadomości publicznej w rozkładzie jazdy.
3. Do obowiązków kierowcy należy zatrzymywanie się autobusów na przystankach przewidzianych w rozkładzie jazdy, kiedy pasażer sygnalizuje chęć wysiadania lub oczekuje na tym przystanku.
4. Kierowca zobowiązany jest wstrzymać odjazd autobusu ruszającego z przystanku, w celu zabrania spóźnionego podróżnego sygnalizującego zamiar skorzystania z przejazdu tym autobusem.
5. Podróżni mogą wsiadać i wysiadać z autobusów tylko na przystankach autobusowych umieszczonych w rozkładzie jazdy.
6. Prośbę zatrzymania autobusu między przystankami uwzględnia się jedynie w przypadku gdy podróżny zamierzający wsiąść do autobusu lub wysiąść z niego zalicza się do osób wymagających specjalnej opieki, oraz zezwala na to organizacja ruchu na drodze i zasady jego bezpieczeństwa.
§13
1. Przy wsiadaniu do autobusu i wysiadaniu z niego oraz podczas przewozu, podróżny obowiązany jest stosować się do przepisów porządkowych ogłoszonych przez przewoźnika oraz do wskazówek kierowcy, który odpowiada za zapewnienie właściwych i bezpiecznych warunków przewozu osób i rzeczy.
2. Przy zajmowaniu przez podróżnych miejsc w autobusie Przewoźnik uwzględnia pierwszeństwo przejazdu przysługujące równorzędnie (według kolejności wsiadania) posiadaczom ważnych na dany kurs biletów miesięcznych ogólnodostępnych i szkolnych oraz osobom z biletami jednorazowymi.
3. Podróżny może zając w autobusie jedno miejsce dla siebie oraz po jednym miejscu dla każdej jadącej z nim osoby, której bilet może okazać.
4. W czasie jazdy podróżny winien zachować rozwagę i ostrożność, a w szczególności nie powinien otwierać drzwi i okien bez zgody kierowcy, wyrzucać przez nie jakichkolwiek przedmiotów oraz wskakiwać i wyskakiwać z autobusu będącego w ruchu.
5. Podróżnemu nie wolno zachowywać się w autobusie w sposób utrudniający prace kierowcy i uciążliwy dla współpodróżnych.
9. We wszystkich autobusach komunikacji publicznej obowiązuje ustawowy zakaz palenia tytoniu przez podróżnych i obsługę.
10.Przewoźnik może wprowadzić w niektórych typach autobusów zakaz używania telefonów komórkowych i innych urządzeń elektronicznych.
4
§14
1. Przewoźnik nie dopuszcza do przewozu i ma prawo korzystając w razie potrzeby z pomocy organów porządkowych usunąć z autobusu osoby:
I. odmawiające uiszczenia należności za przejazd autobusem.
II. nie przestrzegające, pomimo upomnienia, obowiązujących przepisów i nie podporządkowujące się wskazówkom personelu przewoźnika.
III. nietrzeźwe, zakłócające spokój i wywołujące swym zachowaniem zagrożenie publiczne.
IV. znajdujące się w stanie, który z różnych względów może być uciążliwy lub niebezpieczny dla otoczenia.
V. mogące zabrudzić inne osoby oraz zanieczyścić wnętrze autobusu.
1.Obsługa autobusu ma prawo odmówić zabrania do przewozu większej ilości osób, niż wynosi liczba miejsc określonych w dowodzie rejestracyjnym pojazdu.
§15
1. Podróżny, u którego organ kontrolny Przewoźnika ujawnił brak ważnego biletu na przejazd lub na przewóz rzeczy i bagażu podlegającego opłacie, a także podróżny nie mogący udokumentować uprawnień do przejazdu bezpłatnego lub ulgowego obowiązany jest do uiszczenia należności przewozowych oraz opłaty dodatkowej,
w wysokości 100 zł + cena biletu jednorazowego na przejazd daną trasą
2. Opłatę, o której mowa w ust. 1 stosuje się również w przypadku stwierdzenia, że podróżny zabrał do autobusu rzeczy wyłączone z przewozu lub spowodował bez uzasadnionej przyczyny zatrzymanie, opóźnienie, albo zmianę trasy przejazdu autobusu.
3. Należność przewozową za drogę, którą podróżny przebył bez biletu pobiera się według taryfy normalnej, nie uwzględniając ewentualnych uprawnień do ulgi. Jeżeli miejsca rozpoczęcia przejazdu nie można ustalić, należność tę oblicza się za całą drogę przebytą przez autobus.
4. Podróżny, który odmawia uiszczenia należności i opłaty dodatkowej podczas kontroli w autobusie może kontynuować podróż, jeżeli wylegitymuje się dokumentem tożsamości i podpisze zobowiązanie do zapłaty należnej kwoty w terminie 7 dni od daty przyjęcia protokołu. W przeciwnym razie organ kontrolny może na najbliższym przystanku usunąć podróżnego z autobusu.
5. Należność nie uiszczona w terminie podanym w ust. 4 podlega przymusowemu ściągnięciu wraz z kosztami dodatkowego postępowania na zasadach odrębnych określonych w odrębnych przepisach.
6. Ujawnione u podróżnych bilety sfałszowane i podrobione zatrzymuje się i przekazuje z odpowiednim doniesieniem organom policji. Osobę posługującą się takim biletem lub dokumentem traktuje się jako jadącą bez ważnego biletu.
ROZDZIAŁ IV
PRZEWÓZ RZECZY PODRÓŻNEGO
§16
1. Rzeczy dopuszczone do przewozu, w zależności od ich rozmiarów, ilości i sposobu rozmieszczenia, mogą być przewożone bezpłatnie lub za opłatą przewidzianą w taryfie.
2. Nie podlegają opłacie łatwe do przenoszenia przedmioty, stanowiące bagaż ręczny, które:
a) nie tamują przejścia, nie przeszkadzają podróżnym i nie narażają ich na niewygodę lub niebezpieczeństwo.
b) są trzymane przez podróżnego w ręku lub na kolanach.
c) nie wymagają dla ich rozmieszczenia więcej przestrzeni niż ta, którą podróżny ma do swojej dyspozycji.
3. Za każdą sztukę rzeczy przewożonych wewnątrz autobusu, a nierozmieszczonych w sposób określony w
ust. 2 pobiera się opłatę, której wysokość podaje taryfa stosowana przez Przewoźnika
4. Za przewóz psa (bez względu na jego wielkość) pobiera się opłatę jak za jedną sztukę rzeczy. Pies musi być trzymany na smyczy i mieć założony kaganiec, a jego opiekun winien okazać przy wsiadaniu do autobusu ważne świadectwo szczepienia psa.
5. Dopuszcza się przewóz w autobusie, bez opłaty, małych zwierząt pokojowych i ptaków, jeśli nie są uciążliwe z powodu woni lub hałasu i są zabezpieczone przed wyrządzeniem przez nie szkody.
6. W autobusie nie wolno przewozić:
a) przedmiotów mogących wyrządzić szkodę podróżnym lub mieniu przewoźnika i utrudniających warunki odbywania podróży.
b) rzeczy, których przewóz jest zabroniony na podstawie odrębnych przepisów administracyjnych, celnych, sanitarno-porządkowych, w tym: materiałów cuchnących, łatwopalnych, wybuchowych, żrących, trujących, radioaktywnych i innych niebezpiecznych.
c) nabitej broni palnej (zakaz nie dotyczy osób, które są uprawnione do jej noszenia za względu na pełnione funkcje).
d) żywych zwierząt z wyjątkiem przewidzianych w ust. 4 i 5.
7. W razie uzasadnionego podejrzenia, że bagaż podróżnego zawiera rzeczy, których przewozić nie wolno (ust.6), Przewoźnik ma prawo sprawdzić w obecności podróżnego zawartość tego bagażu, a w razie potwierdzenia się podejrzeń – odmówić zabrania go do przewozu.
8. Jeżeli nie można ustalić właściciela bagażu podlegającego sprawdzeniu (ust.7), Przewoźnik dokonuje tej czynności przy udziale dwóch postronnych świadków i postępuje z zakwestionowanymi przedmiotami sposób określony przepisami o rzeczach znalezionych.
ROZDZIAŁ V
GRUPOWE PRZEWOZY OSÓB
§17
1. Realizacja grupowego przewozu osób podlega na wykonaniu usługi zamówionej przez organizatora przewozu autobusem, będącym w dyspozycji Przewoźnika.
2. Zamówienie na grupowy przewóz osób autobusem powinno być złożone przez organizatora przewozu w formie pisemnej. Przewoźnik może przyjąć zamówienie ustne, które wymaga późniejszego potwierdzenia na piśmie.
3. Treść zamówienia powinna obejmować: nazwę, albo Imię i Nazwisko oraz adres organizatora przewozu, a także dane potrzebne do ustalenia warunków przewozu i obliczenia należności za usługę.
4. Umowę przewozu uważa się za zawartą z chwilą uzgodnienia przez strony istotnych dla jej realizacji postanowień, a w szczególności:
a) rodzaju i wymaganej pojemności autobusu.
b) czasu i miejsca podstawienia pojazdu.
c) przewidywanego czasu trwania usługi.
d) przebiegu trasy i punktu docelowego przewozu oraz czasu przewozu i postojów.
e) wysokości lub sposobu wyliczenia należności oraz terminu i sposobu jej uregulowania przez organizatora
przewozu.
f) innych kwestii, które strony uznają za istotne.
2. Osoby uprawnione do korzystania z przewozu określa organizator.
3. Treść umowy powinna być potwierdzona pisemnie.
§18
1. W razie odstąpienia przez organizatora od umowy przewozu później niż w dniu poprzedzającym wykonanie usługi, Przewoźnikowi przysługuje odszkodowanie w wysokości 10% należności określonej w umowie.
2. Jeżeli Przewoźnik nie może podstawić autobusu spełniającego określone w umowie wymagania, winien niezwłocznie poinformować organizatora, jaki pojazd może być podstawiony zastępczo.
3. W przypadku podstawienia autobusu zastępczego, Przewoźnik nie może żądać od organizatora opłaty wyższej, niż za podstawienie pojazdu zamówionego, chyba, że strony umówią się inaczej.
§19
1. Kierowca obsługujący autobus obowiązany jest podczas przewozu stosować się do dyspozycji organizatora, związanych z realizacją usługi.
2. Jeżeli nie stoją temu na przeszkodzie względy eksploatacyjne i nie zagraża to bezpieczeństwu przewozu, obsługa autobusu może wykonywać dodatkowe dyspozycje i zlecenia organizatora, za które przysługuje Przewoźnikowi dodatkowa zapłata.
§20
Organizator przewozu zobowiązany jest do nadzoru nad przestrzeganiem przez uczestników przewozu obowiązujących przepisów porządkowych. Najemca i uczestnik przewozu ponoszą solidarną odpowiedzialność za szkody wyrządzone w mieniu przewoźnika, chyba, że strony umówią się inaczej.
REGULAMIN EM-Karty
1. EM-karta pasażera jest plastikową, zbliżeniową kartą chipową zawierającą dane pasażera oraz elektroniczną kopię danych biletu miesięcznego. 2. Em-kartą może posługiwać się wyłącznie osoba, na którą została ona wydana. 3. EM-kartę otrzymuje pasażer, który korzysta w AŻ Rydwan Sp. z o.o. z przejazdów na podstawie biletu miesięcznego. 4. EM-karta jest własnością AŻ Rydwan Sp. z o.o. i podlega zwrotowi do kasy biletów miesięcznych w momencie zaprzestania korzystania z przejazdów. 5. Pierwszą EM-kartę pasażer otrzymuje za zwrotną kaucję w wysokości 15zł. EM-karta starannie użytkowana może służyć pasażerowi przez wiele lat, ponieważ jej żywotność oceniana jest na 100 000 cykli zapisu/odczytu. 6. W przypadku uszkodzenia, zniszczenia lub utraty EM-karty, za jej ponowne wydanie pasażer zobowiązany jest uiścić kaucję w wysokości 15,00 zł. W tym celu pasażer powinien niezwłocznie zgłosić się w kasie biletów miesięcznych AŻ Rydwan Sp. z o.o. na dworcu autobusowym. 7. Z dniem 01 września 2009 roku wszystkie bilety miesięczne i okresowe sprzedawane w kasach AŻ Rydwan Sp. z o.o. na kursy obsługiwane przez AŻ Rydwan Sp. z o.o. są sprzedawane wyłącznie w wersji elektronicznej EM-karta. 8. Aby nabyć bilet miesięczny bądź okresowy (EM-kartę), należy wysłać e-mail na adres biuro@rydwan.malbork.pl lub wiadomość SMS na numer 509254525 zawierający nazwę linii, przystanek początkowy, końcowy, przesiadkowy, Imię, Nazwisko i PESEL oraz miejsce odbioru biletu w nastepnym dniu roboczym (nazwa linii, przystanek i godzina odjazdu). Nie odebrany bilet wraca do kasy biletowej i będzie przekazany pasażerowi po ponownym określeniu miejsca i godziny odbioru. 9. W chwili zakupu oraz przedłużania ważności biletu należy zwrócić szczególną uwagę na prawidłowe określenie pełnej nazwy przystanku początkowego i końcowego ze wskazaniem ewentualnego przystanku przesiadkowego. 10. Bilet na nastepny miesiąc może być przedłużony w autobusie pod warunkiem że nie wystąpiły zmiany zapisane w bilecie i jest ciągłość biletów miesięcznych. 11. Podczas zasilania EM-karty każdy pasażer otrzymuje paragon fiskalny. Jest on podatkowym dokumentem potwierdzającym nabycie biletu. Paragon należy przechowywać w bezpiecznym miejscu, gdyż jest on podstawą do składania wszelkiego rodzaju reklamacji oraz wystawienia faktury VAT. 12. Paragon fiskalny (faktura VAT) wydawany podczas zakupu biletu miesięcznego lub okresowego nie uprawnia do przejazdu autobusem. 13. Podczas wsiadania do autobusu pasażer obowiązkowo rejestruje swój przejazd poprzez przyłożenie EM-karty (na ok. 2 sekundy) do czytnika znajdującego się w górnej części bileterki. Szczegółowych informacji w tym zakresie udzieli kierowca. Karta jest ważna gdy bileterka wyda pojedynczy sygnał akceptujący dane zawarte na karcie. 14. Podczas kontroli rewizorskiej pasażer ma obowiązek przedstawić na wezwanie EM-kartę wraz z dokumentem uprawniającym do ulgi, w przypadku biletów objętych ulgami ustawowymi. 1. Pasażer zobowiązany jest zakupić jednorazowy bilet uprawniający do przejazdu danym kursem jeżeli: nie posiada przy sobie ważnej EM-karty, posiadana EM-karta jest uszkodzona i nie ma możliwości jej odczytu, próba rejestracji przejazdu zakończyła się jakimkolwiek komunikatem o braku uprawnień do przejazdu na danym kursie. 15. Jeżeli przy zakupie biletu miesięcznego pasażer nie posiada EM-karty z uzasadnionych względów, zgłasza to kasjerowi. Pasażer otrzymuje w takiej sytuacji bilet miesięczny zawierający dodatkowy kod aktywacyjny. Pasażer wsiadając do autobusu przykłada kartę do czytnika i podaje kod aktywacyjny nowego biletu. 16. EM-karta nie wymaga specjalnych warunków przechowywania. Jednakże nie zaleca się zginania, przetrzymywania w niskich temperaturach (poniżej 4 stopni Celsjusza), poddawania na działanie wysokich temperatur (powyżej 50 stopni Celsjusza), gdyż może to doprowadzić do jej rozwarstwienia. Należy również unikać trzymania karty w miejscach takich jak tylne kieszenie spodni i podobne ponieważ może to doprowadzić do stałego odkształcenia karty, które skutkuje niewidocznym złamaniem wewnętrznej anteny wbudowanej w kartę.